Rezolucja APA o skuteczności psychoterapii

Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (American Psychological Association) jest naj­więk­szą nauko­wą i pro­fe­sjo­nal­ną orga­ni­za­cją psy­cho­lo­gicz­ną w Stanach Zjednoczonych. Jest naj­więk­szą na świe­cie orga­ni­za­cją zrze­sza­ją­cą psy­cho­lo­gów, jej sze­re­gi liczą ponad 137 tys. bada­czy, nauczy­cie­li, kli­ni­cy­stów i stu­den­tów psychologii.
W swo­jej rezo­lu­cji APA adre­su­je się do swo­ich człon­ków, psy­cho­lo­gów, i z uwa­gi na to w kon­tek­ście psy­cho­te­ra­pii sło­wo “psy­cho­log” zosta­ło kil­ku­krot­nie uży­te zamien­nie ze sło­wem “psy­cho­te­ra­peu­ta”. Należy rozu­mieć, że tekst doty­czy psy­cho­te­ra­pii pro­wa­dzo­nej przez psychoterapeutów.
Materiał został ory­gi­nal­nie opu­bli­ko­wa­ny po angiel­sku jako American Psychological Association. (2012). Resolution on the Recognition of Psychotherapy Effectiveness – Approved August 2012. Retrieved from http://www.apa.org/about/policy/resolution-psychotherapy.aspx
Copyright © 2012 by the American Psychological Association. Przetłumaczone, zaadap­to­wa­ne i powie­lo­ne za pozwo­le­niem. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne nie pono­si odpo­wie­dzial­no­ści za dokład­ność tłu­ma­cze­nia. Tłumaczenie nie może być powie­la­ne ani roz­po­wszech­nia­ne bez pisem­nej zgo­dy APA.
This mate­rial ori­gi­nal­ly appe­ared in English as American Psychological Association. (2012). Resolution on the Recognition of Psychotherapy Effectiveness – Approved August 2012. Retrieved from http://www.apa.org/about/policy/resolution-psychotherapy.aspx. Copyright © 2012 by the American Psychological Association. Translated and repro­du­ced [or Adapted] with per­mis­sion. The American Psychological Association is not respon­si­ble for the accu­ra­cy of this trans­la­tion. This trans­la­tion can­not be repro­du­ced or distri­bu­ted fur­ther witho­ut prior writ­ten per­mis­sion from the APA.

Rezolucja o Uznaniu Skuteczności Psychoterapii — przy­ję­ta w sierp­niu 2012
Uznanie Skuteczności Psychoterapii 1
Wprowadzenie
Rada prze­gło­so­wa­ła przy­ję­cie nastę­pu­ją­cej Rezolucji o Uznaniu Skuteczności Psychoterapii oraz opar­cie na niej kie­run­ku dzia­łań APA.
Zważywszy, że: psy­cho­te­ra­pia opie­ra się na soju­szu tera­peu­tycz­nym pomię­dzy tera­peu­tą a klientem/pacjentem, któ­ry to sojusz skła­da się z wię­zi pomię­dzy psy­cho­lo­giem a pacjentem/klientem oraz zgo­dy co do celów i zadań lecze­nia (Cuijpers, et al., 2008, Lambert, 2004; Karver, et al., 2006; Norcross, 2011; Shirk & Karver, 2003; Wampold, 2007);
Zważywszy, że: psy­cho­te­ra­pia (indy­wi­du­al­na, gru­po­wa i par/rodzinna) jest skon­stru­owa­na w taki spo­sób, by zapew­nia­ła osła­bie­nie obja­wów i zmia­nę oso­bo­wo­ścio­wą, zmniej­sza­ła epi­zo­dy nawro­tu obja­wów, polep­sza­ła jakość życia, pro­mo­wa­ła przy­sto­so­waw­cze funk­cjo­no­wa­nie w pra­cy / szko­le i w związ­kach, zwięk­sza­ła praw­do­po­do­bień­stwo doko­ny­wa­nia korzyst­nych życio­wych wybo­rów i ofe­ro­wa­ła inne korzy­ści, pły­ną­ce ze współ­pra­cy pomię­dzy pacjentem/klientem apsy­cho­lo­giem (American Group Psychotherapy Association, 2007; APA Task Force on Evidence-Based Practice, 2006; Burlingame, et al., 2003; Carr, 2009a, 2009b; Kosters, et al., 2006; Shedler, 2010, Wampold, 2007, 2010);
Definicje
Zważywszy, że: prak­ty­ka opar­ta na dowo­dach w psy­cho­lo­gii ozna­cza “połą­cze­nie naj­lep­szych dostęp­nych wyni­ków badań z doświad­cze­niem kli­nicz­nym w kon­tek­ście oso­bi­stych cech pacjen­ta, jego kul­tu­ry i preferencji”(APA Task Force on Evidence Based Practice, 2006, p. 273);
Zważywszy, że: robo­cza defi­ni­cja Psychoterapii jest nastę­pu­ją­ca: “Psychoterapia to zasto­so­wa­nie, za wie­dzą i zgo­dą, metod kli­nicz­nych i wpły­wu oso­bi­ste­go wywo­dzą­cych się z uzna­nych zasad psy­cho­lo­gicz­nych w celu pomo­cy ludziom w zmia­nie ich zacho­wań, prze­ko­nań, emo­cji i/lub innych oso­bi­stych cech w kie­run­ku, któ­ry oso­ba pod­da­ją­ca się psy­cho­te­ra­pii uwa­ża za odpo­wied­ni” (Norcross, 1990, p. 218–220 );
Zważywszy, że: robo­cza defi­ni­cja Leczenia jest nastę­pu­ją­ca: Leczenie, w rozu­mie­niu uży­cia w kon­tek­ście Służby Zdrowia, odno­si się do każ­de­go pro­ce­su, w któ­rym wykwa­li­fi­ko­wa­ny spe­cja­li­sta z obsza­ru zdro­wia świad­czy pomoc opar­tą na swo­jej wie­dzy i umie­jęt­no­ściach zawo­do­wych oso­bie, któ­ra ma pro­blem dają­cy się opi­sać w kate­go­riach “zdro­wia” lub “cho­ro­by”. W przy­pad­ku zdro­wia w obsza­rze “umy­słu” lub “zacho­wa­nia”, oko­licz­no­ści skła­nia­ją­ce do poszu­ki­wa­nia “lecze­nia” obej­mu­ją pro­ble­my życio­we, wystę­po­wa­nie oddziel­nych obja­wów dają­cych się roz­po­znać jako zwią­za­ne z cho­ro­bą lub dole­gli­wo­ścią, oraz pro­ble­my z dosto­so­wa­niem w sytu­acjach mię­dzy­ludz­kich. Leczenie skła­da się z wszel­kich dzia­łań lub usług świad­czo­nych przez rze­tel­ne­go spe­cja­li­stę z obsza­ru zdro­wia w celu sko­ry­go­wa­nia pro­ble­mu czy zmia­ny lub polep­sze­nia sta­nu (Beutler, 1983; Frank, 1973);

Badania nad Skutecznością
Zważywszy, że: rezul­ta­ty psy­cho­te­ra­pii są nastę­pu­ją­co opi­sa­ne w bada­niach: panu­je sze­ro­ko roz­po­wszech­nio­na zgo­da co do tego, że ogól­ne lub sta­ty­stycz­ne rezul­ta­ty psy­cho­te­ra­pii są zna­czą­ce i roz­le­głe, (Chorpita et al., 2011; Smith, Glass, & Miller, 1980; Wampold, 2001). Te roz­le­głe rezul­ta­ty są dość sta­łe nie­za­leż­nie od więk­szo­ści warun­ków dia­gno­stycz­nych, przy czym na ich zmien­ność więk­szy wpływ ma ogól­na głę­bo­kość zabu­rze­nia ani­że­li rodzaj dia­gno­zy — to zna­czy, róż­ni­ce w sku­tecz­no­ści są bar­dziej wyni­kiem wła­ści­wo­ści pacjen­ta takich jak np. chro­nicz­ność, zło­żo­ność, wspar­cie spo­łecz­ne i inten­syw­ność zabu­rze­nia, oraz czyn­ni­ków zwią­za­nych z kli­ni­cy­stą lub kon­tek­stem lecze­nia, nie zaś okre­ślo­nych dia­gnoz czy “rodza­ju” sto­so­wa­nej tera­pii (Beutler, 2009; Beutler & Malik, 2002a, 2002b; Malik & Beutler, 2002; Wampold, 2001);
Zważywszy, że: w porów­na­niu z lecze­niem far­ma­ko­lo­gicz­nym, rezul­ta­ty psy­cho­te­ra­pii zazwy­czaj utrzy­mu­ją się dłu­żej oraz nie wyma­ga­ją dodat­ko­wych cykli lecze­nia. Przykładowo, w lecze­niu depre­sji i zabu­rzeń lęko­wych, klienci/pacjenci psy­cho­te­ra­pii uzy­sku­ją zasób róż­no­rod­nych umie­jęt­no­ści, któ­rych uży­wa­ją po zakoń­cze­niu tera­pii i ogól­nie ich stan może się nadal popra­wiać po zakoń­cze­niu lecze­nia (Hollon, Stewart, & Strunk, 2006; Shedler, 2010);
Zważywszy, że: w przy­pad­ku więk­szo­ści zabu­rzeń psy­chicz­nych, wyni­ki ści­słych badań kli­nicz­nych wyka­za­ły, że róż­no­rod­ne psy­cho­te­ra­pie są sku­tecz­ne u dzie­ci, doro­słych i osób star­szych. Ogólnie, wyni­ki tych badań zosta­ły uzna­ne przez eks­per­tów za poka­zu­ją­ce roz­le­głe dobro­czyn­ne skut­ki psy­cho­te­ra­pii w porów­na­niu z bra­kiem lecze­nia, co potwier­dza sku­tecz­ność psy­cho­te­ra­pii w róż­nych warun­kach i for­ma­tach (Beutler, 2009; Beutler, et al., 2003; Lambert & Ogles, 2004; McMain & Pos, 2007; Shedler, 2010; Thomas & Zimmer-Gembeck, 2007; Verheul & Herbrink, 2007; Wampold, 2001). Wyniki gru­py otrzy­mu­ją­cej psy­cho­te­ra­pię i gru­py nie pod­da­nej psy­cho­te­ra­pii róż­ni­ły się zna­czą­co, nato­miast wyni­ki grup pod­da­wa­nych róż­nym for­mom psy­cho­te­ra­pii zazwy­czaj były zbli­żo­ne. Badania te opi­su­ją rów­nież spo­so­by polep­sze­nia róż­nych form psy­cho­te­ra­pii poprzez zwró­ce­nie uwa­gi na dopa­so­wa­nie inter­wen­cji do szcze­gól­nych potrzeb pacjen­ta (Castonguay & Beutler, 2006; Miklowitz, 2008; Norcross, 2011);
Zważywszy, że: Wyniki porów­nań form psy­cho­te­ra­pii czę­sto wyka­zu­ją, że róż­ni­ce są względ­nie nie­istot­ne, a czyn­ni­ki kon­tek­sto­we i zwią­za­ne z rela­cją [psy­cho­te­ra­peu­tycz­ną] czę­sto pośred­ni­czą lub mode­ru­ją osta­tecz­ny rezul­tat. Te wyni­ki suge­ru­ją, że (1) naj­bar­dziej ugrun­to­wa­ne i ustruk­tu­ro­wa­ne psy­cho­te­ra­pie są w przy­bli­że­niu tak samo sku­tecz­ne i (2) na wynik psy­cho­te­ra­pii wpły­wa­ją wła­ści­wo­ści pacjen­ta i psy­cho­te­ra­peu­ty, któ­rych zwy­kle nie ujmu­je ani dia­gno­za pacjen­ta, ani sto­so­wa­nie okre­ślo­ne­go podej­ścia psy­cho­te­ra­peu­tycz­ne­go (Castonguay & Beutler, 2006; Livesley, 2007; Norcross, 2011);
Zważywszy, że: w bada­niach mie­rzą­cych sku­tecz­ność psy­cho­te­ra­pii klien­ci czę­sto rela­cjo­nu­ją, że polep­sze­nie uzy­ska­ne wsku­tek tera­pii nie tyl­ko utrzy­mu­je się, ale w dal­szym cią­gu nara­sta po zakoń­cze­niu tera­pii, co jest widocz­ne w zwięk­sze­niu rezul­ta­tu wyka­za­nym w bada­niu fol­low-up (Abbass, et al., 2006; Anderson & Lambert, 1995; De Maat, et al., 2009; Grant, et al., 2012; Leichsenring & Rabung, 2008; Leichsenring, et al., 2004; Shedler, 2010);
Zważywszy, że: bada­nia wyko­rzy­stu­ją­ce stra­te­gię punk­tu odnie­sie­nia pozwo­li­ły usta­lić, że psy­cho­te­ra­pia świad­czo­na w nor­mal­nym postę­po­wa­niu lecz­ni­czym jest rów­nie sku­tecz­na, jak psy­cho­te­ra­pia świad­czo­na w pró­bach kli­nicz­nych (Minami, et al., 2008; Minami, et al., 2009; Minami & Wampold, 2008; Nadort, et al., 2009; Wales, Palmer, & Fairburn, 2009);
Zważywszy, że: wyni­ki badań poka­zu­ją, że psy­cho­te­ra­pia jest sku­tecz­nym lecze­niem, po któ­rym więk­szość klientów/pacjentów doświad­cza­ją­cych sta­nów takich jak depre­sja czy zabu­rze­nia lęko­we osią­ga lub odzy­sku­je, po względ­nie krót­kim okre­sie lecze­nia, poziom funk­cjo­no­wa­nia typo­wy dla dobrze funk­cjo­nu­ją­cych jed­no­stek w ogól­nej popu­la­cji (Baldwin, et al., 2009; Minami, et al., 2009; Stiles, et al., 2008; Wampold & Brown, 2005);
Zważywszy, że: kon­ty­nu­owa­ne będą bada­nia mają­ce na celu ziden­ty­fi­ko­wa­nie czyn­ni­ków powo­du­ją­cych zmia­ny w psy­cho­te­ra­pii, a rezul­ta­ty tych badań zosta­ną udo­stęp­nio­ne kli­ni­cy­stom, by ci mogli podej­mo­wać lep­sze decy­zje (Gibbon, et al., 2010; Kazdin, 2008);
Zważywszy, że: w celu dal­sze­go polep­sza­nia jako­ści usług z zakre­su zdro­wia psy­chicz­ne­go, kon­ty­nu­owa­ne będą bada­nia nad spo­so­ba­mi powsta­wa­nia zarów­no pozy­tyw­nych, jak i być może nega­tyw­nych skut­ków psy­cho­te­ra­pii — zwią­za­ny­mi z tech­ni­ka­mi, cecha­mi klienta/pacjenta, cecha­mi tera­peu­ty, lub pew­ną kom­bi­na­cją powyż­szych (Barlow, 2010; Dimidjian & Hollon, 2010; Duggan & Kane, 2010; Haldeman, 1994; Wilson, Grilo, & Vitousek, 2007);

Skuteczność a Polityka Służby Zdrowia
Zważywszy, że: psy­cho­te­ra­pia daje porów­ny­wal­ne lub lep­sze rezul­ta­ty, co wie­le metod far­ma­ko­lo­gicz­nych przy takim samym sta­nie pacjen­ta, nie­za­leż­nie od gru­py wie­ko­wej (tj. dzie­ci, doro­śli, oso­by star­sze), jak i przy roz­ma­itych zabu­rze­niach psy­chicz­nych, a zara­zem część metod far­ma­ko­lo­gicz­nych ma wie­le szko­dli­wych skut­ków ubocz­nych i jest rela­tyw­nie dro­ga w porów­na­niu z kosz­ta­mi psy­cho­te­ra­pii (Barlow, 2004; Barlow, Gorman, Shear, & Woods, 2000; Hollon, Stewart, & Strunk, 2006; Imel, McKay, Malterer, & Wampold, 2008; Mitte, 2005; Mitte, Noack, Steil, & Hautzinger, 2005; Robinson, Berman, & Neimeyer, 1990; Rosenthal, 1990; Walkup, et al., 2008; Wampold, 2007, 2010);
Zważywszy, że: zasad­ni­cza część prac nauko­wych (np., Henggeler & Schaeffer, 2010; Roberts, 2003; Walker & Roberts, 2001; Weisz et al., 2005) udo­ku­men­to­wa­ła sku­tecz­ność psy­cho­te­ra­pii w zakre­sie pro­ble­mów doty­ka­ją­cych dzie­ci i nastolatki;
Zważywszy, że: roz­le­głe wie­lo­ośrod­ko­we bada­nia jak rów­nież meta­ana­li­zy wyka­za­ły, że odby­cie psy­cho­te­ra­pii obni­ża cał­ko­wi­te uży­cie i koszt środ­ków medycz­nych (Chiles, Lambert, & Hatch, 2002; Linehan, et al., 2006; Pallak, Cummings, Dorken, & Henke, 1995). Co wię­cej, koszt lecze­nia pacjen­tów z dia­gno­zą zabu­rze­nia psy­chicz­ne­go któ­rzy odby­li lecze­nie był o 17% zmniej­szo­ny w porów­na­niu z kosz­tem zwięk­szo­nym o 12.3% u pacjen­tów, któ­rych zabu­rze­nia psy­chicz­ne nie były leczo­ne (Chiles, Lambert, & Hatch, 2002);
Zważywszy, że: rosną­ca licz­ba dowo­dów poka­zu­je, że psy­cho­te­ra­pia jest opła­cal­na, obni­ża dys­funk­cje, zapa­dal­ność na zabu­rze­nia oraz śmier­tel­ność, popra­wia funk­cjo­no­wa­nie w pra­cy, obni­ża ilość hospi­ta­li­za­cji psy­chia­trycz­nych, a cza­sa­mi też pro­wa­dzi do zmniej­sze­nia ilo­ści zbęd­nych zabie­gów medycz­nych lub chi­rur­gicz­nych, rów­nież w przy­pad­kach osób z cięż­ki­mi zabu­rze­nia­mi psy­chicz­ny­mi (Dixon-Gordon, Turner, & Chapman, 2011; Lazar & Gabbard, 1997). Skuteczne mode­le włą­cza­nia medy­cy­ny beha­wio­ral­nej do pod­sta­wo­wej opie­ki zdro­wot­nej wyka­za­ły 20–30% zmniej­sze­nie kosz­tów medycz­nych powy­żej kosz­tu opie­ki psy­cho­lo­gicz­nej lub beha­wio­ral­nej (Cummings, et al., 2003). Dodatkowo, lecze­nie psy­cho­lo­gicz­ne w posta­ci sesji w małych gru­pach owo­co­wa­ło dla osób chro­nicz­nie cho­rych zaosz­czę­dze­niem 10$ kosz­tów medycz­nych na każ­dy wyda­ny 1$ (Lorig, et al., 1999);
Zważywszy, że: zwią­zek pomię­dzy zdro­wiem psy­chicz­nym i fizycz­nym jest popar­ty przez sil­ne dowo­dy nauko­we, a rosną­ca licz­ba mode­li i pro­gra­mów wspie­ra sku­tecz­ne włą­cza­nie lecze­nia psy­cho­te­ra­peu­tycz­ne­go do sys­te­mu pod­sta­wo­wej opie­ki zdro­wot­nej (Alexander, Arnkoff, & Glass, 2010; Felker, et al., 2004; Roy-Byrne, et al., 2003). Rzeczywiście, wcze­śnie włą­czo­ne lecze­nie zdro­wia psy­chicz­ne­go zawie­ra­ją­ce psy­cho­te­ra­pię zmniej­sza cał­ko­wi­te kosz­ty medycz­ne, uprasz­cza i umoż­li­wia lep­szy dostęp do odpo­wied­nich usług i opie­ki oso­bom potrze­bu­ją­cym, oraz uła­twia poszu­ki­wa­nie leczenia;
Zważywszy, że: z powo­du skut­ków ubocz­nych leków oraz cech oso­bi­stych, wie­le osób przed­kła­da psy­cho­te­ra­pię ponad lecze­nie far­ma­ko­lo­gicz­ne, oraz że pacjent bar­dziej wspie­ra lecze­nie, gdy może sam wybrać jego rodzaj (Deacon & Abramowitz, 2005; Paris, 2008; Patterson, 2008; Solomon et al., 2008; Vocks et al., 2010). Badania poka­zu­ją ist­nie­nie bar­dzo wyso­kich kosz­tów eko­no­micz­nych zwią­za­nych z wyso­kim pozio­mem zaprze­sta­wa­nia bra­nia leków anty­de­pre­syj­nych i nie prze­strze­ga­nia zasad lecze­nia (Tournier, et al., 2009), praw­do­po­dob­nie więc psy­cho­te­ra­pia jest na dłuż­szą metę bar­dziej oszczęd­ną meto­dą lecze­nia (Cuijpers, et al., 2010; Hollon, et al., 2005; Pyne, et al., 2005);

[…]
ZATEM: Uznaje się, że psy­cho­te­ra­pia, jako prak­ty­ka lecz­ni­cza oraz pro­fe­sjo­nal­na usłu­ga, jest sku­tecz­na i przy­no­si oszczęd­no­ści. Kontrolowane bada­nia, jak i prak­ty­ka kli­nicz­na poka­zu­ją, że psy­cho­te­ra­pia przy­no­si znacz­ne korzy­ści oso­bom potrze­bu­ją­cym usług z zakre­su zdro­wia psy­chicz­ne­go, znacz­nie prze­kra­cza­ją­ce korzy­ści inne­go lecze­nia, nie zawie­ra­ją­ce­go psy­cho­te­ra­pii. W kon­se­kwen­cji, psy­cho­te­ra­pia powin­na być włą­czo­na w sys­tem opie­ki zdro­wot­nej jako ugrun­to­wa­na prak­ty­ka opar­ta na dowo­dach naukowych.
Dalej Uchwala się, że APA wzmoc­ni swo­je wysił­ki w powszech­nym edu­ko­wa­niu o sku­tecz­no­ści psy­cho­te­ra­pii; wspie­ra­niu wszel­kich dążeń do moc­niej­sze­go uzna­nia psy­cho­te­ra­pii w prze­pi­sach sys­te­mu służ­by zdro­wia; pomo­cy w zagwa­ran­to­wa­niu, że linia pro­gra­mo­wa sys­te­my ochro­ny zdro­wia zwięk­szy dostęp­ność psy­cho­te­ra­pii, ze szcze­gól­nym uwzględ­nie­niem potrzeb grup spo­łecz­nych mają­cych ogra­ni­czo­ny dostęp do usług oraz kła­dąc nacisk na łącze­nie badań i prak­ty­ki kli­nicz­nej; oraz we wspie­ra­niu dążeń zmie­rza­ją­cych do pozy­ski­wa­nia środków.
Dalej Uchwala się, że APA zachę­ca do kon­ty­nu­owa­nia i roz­wi­ja­nia badań porów­naw­czych nad sku­tecz­no­ścią i efek­tyw­no­ścią psychoterapii.

1Jako że oświad­cze­nia o sku­tecz­no­ści psy­cho­te­ra­pii muszą być ści­słe, a zara­zem ogól­ne w stop­niu typo­wym dla doku­men­tów praw­nych, bada­nia nie obję­ły w takim samym stop­niu wszyst­kich czyn­ni­ków, któ­re wzmac­nia­ją lub osła­bia­ją tę sku­tecz­ność. Pełne obja­śnie­nie wpły­wu poszcze­gól­nych zmien­nych oraz sta­nu badań nad poszcze­gól­ny­mi czyn­ni­ka­mi dzia­ła­ją­cy­mi w psy­cho­te­ra­pii wykra­cza poza zakres tego doku­men­tu. Odnośniki do badań przy każ­dym stwier­dze­niu dostar­cza­ją infor­ma­cji o zakre­sie, ogra­ni­cze­niach i impli­ka­cjach dla prak­ty­ki psy­cho­te­ra­peu­tycz­nej oraz iden­ty­fi­ku­ją oko­licz­no­ści tera­peu­tycz­ne, w któ­rych, jak wyka­zu­ją bada­nia, psy­cho­te­ra­pia jest wyraź­nie sku­tecz­na. Przykłady takich istot­nych czyn­ni­ków to m.in. cechy oso­bi­ste klienta/pacjenta, cechy oso­bi­ste kli­ni­cy­sty, czyn­ni­ki zwią­za­ne z kon­tek­stem, rodzaj i ostrość dia­gno­zy, etap roz­wo­jo­wy oraz czyn­ni­ki zwią­za­ne z róż­no­rod­no­ścią takie jak rasa, pocho­dze­nie etnicz­ne, płeć, orien­ta­cja sek­su­al­na czy nie­peł­no­spraw­ność (Bernal, Jimenez-Chafey, & Domenech Rodriguez, 2009; Curry, Rohde, Simons, Silva, Vitiello, Kratochvil, et al., 2006; Hinshaw, 2007; Kazdin, 2007; Kocsis, Leon, Markowtiz, Manber, Arnow, Klein, & Thase, 2009; McBride, Atkison, Quilty, & Bagby, 2006; Miklowitz, Axelson, George, Taylor, Schneck, Sullivan, et al., 2009; Ollendick, Jarrett, Grills-Taquechel, Hovey, & Wolff, 2008).

Literatura
Abbass, A., Kisely, S., & Kroenke, K. (2006). Short-term psy­cho­dy­na­mic psy­cho­the­ra­py for soma­tic disor­ders: Systematic review and meta-ana­ly­sis of cli­ni­cal trials.Psychotherapy and Psychosomatics, 78, 265–274. DOI: 10.1159/000228247
Alexopoulos G.S., Raue, P., Kiosses, D.N., Mackin, R.S., Kanellopoulos, D., McCulloch C., & Areán, P.S. (2011). Problem solving the­ra­py and sup­por­ti­ve the­ra­py in older adults with major depres­sion and exe­cu­ti­ve dys­func­tion: Effect on disability.Archives of General Psychiatry, 63, 33–41. DOI: 10.1001/archgenpsychiatry.2010.177
Alexander, C.L., Arnkoff, D.B., & Glass, C.R. (2010). Bringing psy­cho­the­ra­py to pri­ma­ry care.Clinical Psychology: Science and Practice, 17, 191–214. DOI: 10.1111/j.1468–2850.2010.01211.x
Ali, A., Hawkins, R.L., & Chambers, D.A. (2010). Recovery from depres­sion for clients trans­i­tio­ning out of poverty.American Journal of Orthopsychiatry, 80, 26–33. DOI: 10.1111/j.1939–0025.2010.01004.x
American Group Psychotherapy Association (AGPA, 2007).Practice guide­li­nes for gro­up psy­cho­the­ra­py. New York: American Group Psychotherapy Association.
American Psychological Association (APA). (2004). Guidelines for psy­cho­lo­gi­cal prac­ti­ce with older adults.American Psychologist, 59, 236–260.
Anderson, E.M., & and Lambert, M.J. (1995). Short-term dyna­mi­cal­ly orien­ted psy­cho­the­ra­py: A review and meta-analysis.Clinical Psychology Review, 15, 503–514. DOI: 10.1016/0272–7358(95)00027‑M
APA Task Force on Evidence-Based Practice. (2006). Evidence-based prac­ti­ce in psychology.American Psychologist, 61, 271–285. DOI: 10.1037/0003–066X.61.4.271
Areán, P.A., Ayalon, L., Hunkeler, E.M., Tang, L., Unutzer, J., Lin, E., Harpole, L., Williams, & J., Hendrie, H. (2005a). Improving depres­sion care in older mino­ri­ty pri­ma­ry care patients.Medical Care, 43, 381–390. DOI: 10.1097/01.mlr.0000156852.09920.b1
Areán, P.A., Gum, A., McCulloch, C.E., Bostrom, A., Gallagher-Thompson, D., & Thompson, L. (2005b). Treatment of depres­sion in low-inco­me older adults. Psychological Aging, 20, 601–609. DOI: 10.1037/0882–7974.20.4.601
Areán, P.A., Gum, A.M., Tang, L., & Unutzer, J. (2007). Service use and out­co­mes among elder­ly per­sons with low inco­mes being tre­ated for depres­sion. Psychiatric Services, 58, 1057–1064. DOI: 10.1176/appi.ps.58.8.1057
Areán, P.A., Raue, P., Mackin, R.S., Kanellopoulos, D., McCulloch, C., & Alexopoulos, G.S. (2010). Problem-solving the­ra­py and sup­por­ti­ve the­ra­py in older adults with major depres­sion and exe­cu­ti­ve dysfunction.American Journal of Psychiatry, 167, 1391- 1398. DOI: 10.1176/appi.ajp.2010.09091327
Arnold, M. (2008). Polypharmacy and older adults: A role for psy­cho­lo­gy and psychologists.Professional Psychology Research and Practice, 9(3), 283–289.
Baldwin, S.A., Berkeljon, A., Atkins, D.C., Olsen, J.A., & Nielsen, S.L. (2009). Rates of chan­ge in natu­ra­li­stic psy­cho­the­ra­py: Contrasting dose-effect and good-eno­ugh level models of change.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 77, 203–211. DOI: 10.1037/a0015235
Barlow, D.H. (2004). Psychological treatments.American Psychologist, 59, 869–878. DOI: 10.1037/0003–066X.59.9.869
Barlow, D.H. (2010). Negative effects from psy­cho­lo­gi­cal tre­at­ments: A perspective.American Psychologist, 65, 13–20. DOI: 10.1037/a0015643
Barlow, D.H., Gorman, J.M., Shear, M.K., & Woods, S.W. (2000). Cognitive beha­vio­ral the­ra­py, imi­pra­mi­ne, or the­ir com­bi­na­tion for panic disor­der: A ran­do­mi­zed con­trol­led trail.Journal of the American Medical Association, 283, 2529–2536. DOI: 10.1001/jama.283.19.2529
Bedi, N., Chilvers, C., Churchill, R., Dewey, M., Duggan, C., Feilding, K., et al. (2000). Assessing effec­ti­ve­ness of tre­at­ment of depres­sion in pri­ma­ry care: Partially ran­do­mi­zed pre­fe­ren­ce trial.British Journal of Psychiatry, 177, 312–318. DOI: 10.1192/bjp.177.4.312
Belle, D., & Doucet, J. (2003). Poverty, ine­qu­ali­ty, and discrimination.Psychology of Women Quarterly, 27, 101–113. DOI: 10.1111/1471–6402.00090
Bernal, G., Jimenez-Chafey, M.I., & Domenech Rodriguez, M.M. (2009). Cultural adap­ta­tion of tre­at­ments: A reso­ur­ce for con­si­de­ring cul­tu­re in evi­den­ce-based practice.Professional Psychology: Research and Practice, 40, 361–368. DOI: 10.1037/a0016401
Beutler, L.E. (1983). Eclectic psy­cho­the­ra­py: A sys­te­ma­tic appro­ach. New York: Pergamon Press.
Beutler, L.E. (2009). Making scien­ce mat­ter in cli­ni­cal prac­ti­ce: Redefining psy­cho­the­ra­py. Clinical Psychology: Science and Practice, 16, 301–317. DOI: 10.1111/j.1468–2850.2009.01168.x
Beutler, L.E. & Malik, M.L. (2002a) (Eds.), Rethinking the DSM (3–16). Washington, D.C.: American Psychological Association.
Beutler, L.E. & Malik, M.L. (2002b). Diagnosis and Treatment Guidelines: The Example of Depression. In L.E. Beutler & M.L. Malik (Eds),Rethinking the DSM (251–278). Washington, D.C.: American Psychological Association.
Beutler, L.E., Malik, M.L. Alimohamed, S., Harwood, T.M., Talebi, H., & Nobel, S. (2003) Therapist varia­bles. In M.J. Lambert (Ed.),Handbook of psy­cho­the­ra­py and beha­vior chan­ge (5th ed., 227–306). New York: John Wiley & Sons.
Burlingame, G.M., Fuhriman, A., & Mosier, J. (2003). The dif­fe­ren­tial effec­ti­ve­ness of gro­up psy­cho­the­ra­py: A meta-ana­ly­tic perspective.Group dyna­mics: Theory, rese­arch & prac­ti­ce, 2, 101–117. DOI: 10.1037/1089–2699.7.1.3
Butler, C., O\\\\\\‘Donovan, A., & Shaw, E. (Eds.) (2010). Sex, sexu­ali­ty, and the­ra­peu­tic prac­ti­ce: A manu­al for the­ra­pi­sts and tra­iners. New York, NY, US: Routledge/Taylor & Francis.
Cabral, R.R., & Smith, T,B. (2011). Racial/ethnic mat­ching of clients and the­ra­pi­sts in men­tal health servi­ces: A meta-ana­ly­tic review of pre­fe­ren­ces, per­cep­tions, and outcomes.Journal of Counseling Psychology, 58, 537–554. DOI: 10.1037/a0025266
Castonguay, L.G. & Beutler, L.E. (2006).Principles of the­ra­peu­tic chan­ge that work. New York Oxford University Press.
Carr, A. (2009a). The effec­ti­ve­ness of fami­ly the­ra­py and sys­te­mic inte­rven­tions for adult-focu­sed problems,Journal of Family Therapy, 31, 46–74. DOI: 10.1111/j.1467–6427.2008.00452.x
Carr, A. (2009b). The effec­ti­ve­ness of fami­ly the­ra­py and sys­te­mic inte­rven­tions for child-focu­sed problems.Journal of Family Therapy, 31, 3–45. DOI: 10.1111/j.1467–6427.2008.00451.x
Chambless, D.L., Baker, M.J., Baucom, D.H., Beutler, L.E., Calhoun, K.S., & Daiuto, A. (1998). Update on empi­ri­cal­ly vali­da­ted the­ra­pies, II.The Clinical Psychologist, 51, 3–16. DOI: 10.1037//0022–006X.66.1.53
Chiles, J.A., Lambert, M.J., & Hatch, A.L. (2002). Medical cost off­set: A review of the impact of psy­cho­lo­gi­cal inte­rven­tions on medi­cal uti­li­za­tion over the past three deca­des. In N. A. Cummings, W.T. O’ Donohue, & K.E. Ferguson (Eds.),The impact of medi­cal cost off­set on prac­ti­ce and rese­arch. Reno, NV: Context Press.
Chorpita, B. F., Daleiden, E. L., Ebesutani, C., Young, J., Becker, K. D., Nakamura, B. J., Phillips, L., Ward, A., Lynch, R., Trent, L., Smith, R. L., Okamura, K. and Starace, N. (2011), Evidence-Based Treatments for Children and Adolescents: An Updated Review of Indicators of Efficacy and Effectiveness. Clinical Psychology: Science and Practice, 18: 154–172. doi: 10.1111/j.1468–2850.2011.01247.x
Cuijpers, P., van Straten, A., Andersson, G., & van Oppen, P. (2008). Psychotherapy for depres­sion in adults: A meta-ana­ly­sis of com­pa­ra­ti­ve out­co­me stu­dies. Journal of Consulting & Clinical Psychology, 76, 909–922. DOI: 10.1037/a0013075
Cuijpers, P., van Straten, A., Hollon, S.D., & Andersson, G. (2010). The con­tri­bu­tion of acti­ve medi­ca­tion to com­bi­ned tre­at­ments of psy­cho­the­ra­py and phar­ma­co­the­ra­py for adult depres­sion: A meta-analysis.Acta Psychiatrica Scandinavica, 121, 415–423. DOI: 10.1111/j.1600–0447.2009.01513.x
Cuijpers, P., van Straten, A., & Smit, F. (2006). Psychological tre­at­ment of late-life depres­sion: A meta-ana­ly­sis of ran­do­mi­zed cli­ni­cal trials. International Journal of Geriatric Psychiatry, 21, 1139–1149. DOI: 10.1002/gps.1620
Cummings, N.A., O’Donahue, W.T., & Ferguson, K.E. (Eds.) (2003).Behavioral health in pri­ma­ry care: Beyond effi­ca­cy to effec­ti­ve­ness. Cummings Foundation for Behavioral Health: Health uti­li­za­tion and cost series (Vol. 6). Reno, NV: Context Press.
Curry, J., Rohde, P., Simons, A., Silva, S., Vitiello, B., Kratochvil, C., Reinecke, M., Feeny, N., Wells, K., Pathak, S., Weller, E., Rosenberg, D., Kennard, B., Robins, M., Ginsburg, G., & March, J. (2006). Predictors and mode­ra­tors of acu­te out­co­me in the Treatment for Adolescents with Depression Study (TADS).Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 45, 1427–1439. DOI: 10.1097/01.chi.0000240838.78984.e2___
Deacon, B. J., & Abramowitz, J. S. (2005). Patients\\\\\\’ per­cep­tions of phar­ma­co­lo­gi­cal and cogni­ti­ve-beha­vio­ral tre­at­ments for anxie­ty disorders.Behavior Therapy, 36, 139–145. doi:10.1016/S0005-7894(05)80062–0
de Maat, S., de Jonghe, F., Schoevers, R., & Dekker, J. (2009). The effec­ti­ve­ness of long-term psy­cho­ana­ly­tic the­ra­py: A sys­te­ma­tic review of empi­ri­cal studies.Harvard Review of Psychiatry, 17, 1–23. DOI: 10.10880/16073220902742476
Dimidjian, S., & Hollon, S.D. (2010). How would we know if psy­cho­the­ra­py were harm­ful? American Psychologist, 65, 21–33. DOI: 10.1037/a0017299
Dixon-Gordon, K.L., Turner, B.J., & Chapman, A.L. (2011).Psychotherapy for per­so­na­li­ty disor­ders. International Review of Psychiatry, 23, 292–302. DOI: 10.3109/09540261.2011.586992
Duggan, C., & Kane, E. (2010). Developing a natio­nal insti­tu­te of cli­ni­cal excel­len­ce and health guide­li­ne for anti­so­cial per­so­na­li­ty disorder.Personality & Mental Health, 4, 3–8. DOI: 10.1002/pmh.109
Felker, B.L., Barnes, R.F., Greenberg, D.M., Chancy, E.F., Shores, M.M., Gillespie-Gateley, L., Buike, M.K., & Morton, C.E. (2004). Preliminary out­co­mes from an inte­gra­ted men­tal health pri­ma­ry care team.Psychiatric Services, 55, 442–444. DOI: 10.1176/appi.ps.55.4.442
Fisch, M. (2004). Treatment of depres­sion in cancer.Journal of the National Cancer Institute Monographs, 32, 105–111. DOI: 10.1093/jncimonographs/lgh011
Frank, J.D. (1973).Persuasion and healing: A com­pa­ra­ti­ve stu­dy of psy­cho­the­ra­py (rev. ed.). Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
Gibbon, S., Duggan, C., Stoffers, J., Huband, N., Vollm, B.A., Ferriter, M., et al. (2010). Psychological inte­rven­tions for anti­so­cial per­so­na­li­ty disor­der. Cochrane Database of Systematic Reviews, 16, np. DOI: 10.1002/14651858.CD007668.pub2
Gilbody, S., Bower, P., Flethcer, J., Richards, D., & Sutton, A.J. (2006). Collaborative care for depres­sion: A cumu­la­ti­ve meta-ana­ly­sis and review of lon­ger term outcomes.Archives of Internal Medicine, 166, 2314–2321. DOI: 10.1001/archinte.166.21.2314
Gilman, S.E., Cochran, S.D., Mays, V.M., Hughes, M., Ostrow, D., & Kessler, R.C. (2001). Risk of psy­chia­tric disor­ders in indi­vi­du­als repor­ting same-sexu­al part­ners in the National Comorbidity Survey.American Journal of Public Health, 91, 933–939. DOI: doi: 10.2105/AJPH.91.6.933
Glickman, N.S. (2009). Adapting best prac­ti­ces in CBT for deaf and hearing per­sons with lan­gu­age and lear­ning challenges.Journal of Psychotherapy Integration, 19, 354–384. DOI: 10.1037/a0017969
Goodman, L.A., Glenn, C., Bohlig, A., Banyard, V., & Borges, A. (2009). Feminist rela­tio­nal advo­ca­cy: Processes and out­co­mes from the per­spec­ti­ve of low inco­me women with depression.The Counseling Psychologist, 37, 848–876. DOI: 10.1177/0011000008326325
Grant, P.M., Huh, G.A., Perivoliotis, D., Solar, N., & Beck, A.T. (2012). Randomized trial to eva­lu­ate the effi­ca­cy of cogni­ti­ve the­ra­py for low-func­tio­ning patients with schizophrenia.Archives of General Psychiatry, 69, 121–127. DOI: 10.1001/archgenpsychiatry.2011.129
Griner, D. & Smith, T.B. (2006). Culturally adap­ted men­tal health inte­rven­tions: A meta­ana­ly­tic review.Psychotherapy, 43, 531–548. DOI: 10.1037/0033–3204.43.4.531
Gum, A.M., Areán, P.A., & Bostrom, A. (2007). A. Low-inco­me depres­sed older adults with psy­chia­tric Comorbidity. Secondary ana­ly­ses of respon­se to psy­cho­the­ra­py and case management.International Journal of Geriatric Psychiatry, 22, 124–130. DOI: 10.1002/gps.1702
Gum, A.M., Areán, P.A., Hunkeler, E., Tang, L., Katon, W., Hitchcock, P., et al. (2006). Depression tre­at­ment pre­fe­ren­ces in older pri­ma­ry care patients. Gerontologist, 46, 14–22. DOI: 10.1093/geront/46.1.14
Haldeman, D.C. (1994). The prac­ti­ce and ethics of sexu­al orien­ta­tion conver­sion therapy.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62, 221–227. DOI: 10.1037//0022–006X.62.2.221
Henggeler, S.W., & Schaeffer, C.M. (2010). Treating serio­us emo­tio­nal and beha­vio­ural pro­blems using mul­ti­sys­te­mic therapy.Australian and New Zealand Journal of Family Thearpy, 31, 149–164. DOI: 10.1375/anft.31.2.149
Hibbard, M., Grober, S., Gordon, W., & Aletta, E. (1990). Modification of cogni­ti­ve psy­cho­the­ra­py for the tre­at­ment of post-stro­ke depression.The Behavior Therapist, 13 (1), 15–17.
Himelhoch, S., Medoff, D.R., & Oyeniyi, G. (2007). Efficacy of gro­up psy­cho­the­ra­py to redu­ce depres­si­ve symp­toms among HIV-infec­ted indi­vi­du­als: A sys­te­ma­tic review and meta-analysis.AIDS Patient Care and STDs, 21, 732–739. DOI: 10.1089/apc.2007.0012
Hollon, S.D., Stewart, M.O., & Strunk, D. (2006). Enduring effects for cogni­ti­ve beha­vior the­ra­py in the tre­at­ment of depres­sion and anxiety.Annual Review of Psychology, 57, 285–315. DOI: 10.1146/annurev.psych.57.102904.190044
Hollon, S.D., DeRubeis, R.J., Shelton, R.C., Amsterdam, J.D., Salomon, R.M., O’Reardon, J.P., & Hinshaw, S.P. (2007). Moderators and media­tors of tre­at­ment out­co­me for youth with ADHD: Understanding for whom and how inte­rven­tions work.Ambulatory Pediatrics, 7, 91–100. DOI: 10.1016/j.ambp.2006.04.012___
Horrell, S.C.V. (2008). Effectiveness of cogni­ti­ve-beha­vio­ral the­ra­py with adult eth­nic mino­ri­ty clients: A review.Professional Psychology: Research and Practice, 39, 160–168. DOI: 10.1037/0735–7028.39.2.160
Huey, S.J. Jr., & Polo, A.J. (2008). Evidence-based psy­cho­so­cial tre­at­ments for eth­nic mino­ri­ty youth.Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 37, 262–301. DOI: 10.1080/15374410701820174
Huey, S.J. Jr., & Polo, A.J. (2010). Assessing the effects of evi­den­ce-based psy­cho­the­ra­pies with eth­nic mino­ri­ty youths. In J. B. Weisz & A. E. Kazdin (Eds.),Evidence-based psy­cho­the­ra­pies for chil­dren and ado­le­scents (2nd ed., 451–465). New York: Guilford.
Imel, Z.E., McKay, K.M., Malterer, M.B., & Wampold, B.E. (2008). A meta-ana­ly­sis of psy­cho­the­ra­py and medi­ca­tion in depres­sion and dysthymia.Journal of Affective Disorders, 110, 197–206. DOI: 10.1016/j.jad.2008.03.018
Karver, M.S., Handelsman, J.B., & Bickman, L. (2006). Meta-ana­ly­sis of the­ra­peu­tic rela­tion­ship varia­bles in youth and fami­ly the­ra­py: The evi­den­ce for dif­fe­rent rela­tion­ship varia­bles in the child and ado­le­scent tre­at­ment out­co­me literature.Clinical Psychology Review, 26, 50–65. DOI: 10.1016/j.cpr.2005.09.001
Kaslow, N.J., Broth, M.R., Smith, C.O., & Collins, M.H. (2012). Family-based inte­rven­tions for child and ado­le­scent disorders.Journal of Martial and Family Therapy, 38, 82–100. DOI: 10.1111/j.1752–0606.2011.00257.x
Kazdin, A.E. (2007). Mediators and mecha­ni­sms of chan­ge in psy­cho­the­ra­py research.Annual Review of Clinical Psychology, 3, 1–27. DOI: 10.1146/annurev.clinpsy.3.022806.091432
Kazdin, A. E. (2008). Evidence-based tre­at­ment and practice.American Psychologist, 63, 146–159. DOI: 10.1037/0003–066X.63.3.146
Kazdin, A.E., Hoagwood, K., Weisz, J.R., Hood, K., Kratochwill, T.R., Vargas, L.A., & Banez, G.A. (2010). A meta-sys­tems appro­ach to evi­den­ce-based prac­ti­ce for chil­dren and adults.American Psychologist, 65, 85–97. DOI: 10.1037/a0017784
Knight, B.G. (2004). Psychotherapy with older adults (3rd edi­tion). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Kocsis, J.H., Leon, A.C., Markowitz, J.C., Manber, R., Arnow, B., Klein, D.N., & Thase, M.E. (2009). Patient pre­fe­ren­ce as a mode­ra­tor of out­co­me for chro­nic forms of major depres­si­ve disor­der tre­ated with nefa­zo­do­ne, cogni­ti­ve beha­vio­ral ana­ly­sis sys­tem of psy­cho­the­ra­py, or the­ir com­bi­na­tion. Journal of Clinical Psychiatry, 70, 354–361. DOI: 10.4088/JCP.08m04371
Kosters, M., Burlingame, G.M., Nachtigall, C., & Strauss, B. (2006). A meta-ana­ly­tic review of the effec­ti­ve­ness of inpa­tient gro­up psychotherapy.Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 10, 146–163. DOI: 10.1037/1089–2699.10.2.146
Kurtz, M.M., & Mueser, K.T. (2008). A meta-ana­ly­sis of con­trol­led rese­arch on social skills tra­ining for schizophrenia.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76, 491–504. DOI: 10.1037/0022–006X.766.3.491
Lambert, M.J. (Ed.). (2004). Bergin and Garfield’s hand­bo­ok of psy­cho­the­ra­py and beha­vior chan­ge (4th ed.). New York: Wiley.
Lambert, M.J. (Ed.).Handbook of psy­cho­the­ra­py and beha­vior chan­ge. Wiley: New York.
Lambert, M.J., & Archer, A. (2006). Research fin­dings on the effects of psy­cho­the­ra­py and the­ir impli­ca­tions for prac­ti­ce. In C.D. Goodheart, A.E. Kazdin & R J. Sternberg (Eds.),Evidence –based psy­cho­the­ra­py: Where prac­ti­ce and rese­arch meet (111–130). Washington, D.C.: American Psychological Association.
Lambert, J.J., & Ogles, B.M. (2004). The effi­ca­cy and effec­ti­ve­ness of psy­cho­the­ra­py. In M.J. Lambert (Ed.),Bergin and Garfield’s hand­bo­ok of psy­cho­the­ra­py and beha­vior chan­ge (5th ed., 139–193). New York: Wiley.
Lazar, S.G., & Gabbard, G.O. (1997). The cost-effec­ti­ve­ness of psychotherapy.Journal of Psychotherapy Practice and Research, 6, 307–314. DOI: 9292445
Leichsenring, F., & Rabung, S. (2008). Effectiveness of short-term psy­cho­dy­na­mic psy­cho­the­ra­py: A meta-analysis.Journal of the American Medical Association, 200, 1551–1565. DOI: 10.1001/jama.300.13.1551
Leichsenring, F., Rabung, S., & Leibing, E. (2004). The effi­ca­cy of short-term psy­cho­dy­na­mic psy­cho­the­ra­py in spe­ci­fic psy­chia­tric disor­ders: A meta-ana­ly­sis. Archives of General Psychiatry, 61, 1208–1216. DOI: 10.1001/jama.290.18.2428
Lin, E.H., Katon, W., Von Korff, M., Tang, L., Williams, J.W., Kroenke, K., et al. (2003). Effect of impro­ving depres­sion care on pain and func­tio­nal out­co­mes among older adults with arth­ri­tis: A ran­do­mi­zed con­trol­led trial. Journal of the American Medical Association, 290, 2428–2429. DOI: 10.1001/jama.290.18.2428
Linehan, M.M., Comtois, K.A., Murray, A.M., Brown, M.Z., Gallop, R.J., Heard, H.L., et al. (2006). Two-year ran­do­mi­zed con­trol­led trial and fol­low-up of dia­lec­ti­cal beha­vior the­ra­py vs the­ra­py by experts for suici­dal beha­viors and bor­der­li­ne per­so­na­li­ty disorder.Archives of General Psychiatry, 63, 757–766. DOI: 10.1001/archpsyc.63.7.757
Livesley, W.J. (2007). An inte­gra­ted appro­ach to the tre­at­ment of per­so­na­li­ty disorder.Journal of Mental Health, 16, 131–148. DOI: 10.1080/09638230601182086
Livneh, H., & Sherwood, A. (2001). Application of per­so­na­li­ty the­ories and coun­se­ling stra­te­gies to clients with phy­si­cal disabilities.Journal of Counseling & Development, 69, 528–538. DOI: 10.1002/j.1556–6676.1991.tb02636.x
Lorig, K.R., Sobel, D.S., Steward, A.L., Brown, B.W., Bandura, A., Ritter, P., et al. (1999). Evidence sug­ge­sting that a chro­nic dise­ase self-mana­ge­ment pro­gram can impro­ve health sta­tus whi­le redu­cing hospi­ta­li­za­tion: A ran­do­mi­zed trial.Medical Care, 37, 5–14. DOI: 10.1097/00005650–199901000-00003
Lovett, M.L., Young, P.R., Haman, K.L., Freeman, B.B., & Gallop R. (2005). Prevention of relap­se fol­lo­wing cogni­ti­ve the­ra­py vs medi­ca­tions in mode­ra­te to seve­re depression.Archives of General Psychiatry, 62, 417–422. DOI: 406AB7E4BD67CD847C23
Lysaker, H., Glynn, S.M., Wilkniss, S.M., & Silverstein, S.M. (2010). Psychotherapy and reco­ve­ry from schi­zo­ph­re­nia: A review of poten­tial appli­ca­tions and need for futu­re study.Psychological Services, 7, 75–91. DOI: 10:1037/a0019115.
Malik, M.L. & Beutler, L.E. (2002). The emer­gen­ce of dis­sa­tis­fac­tion with the DSM. In L.E. Beutler & M.L. Malik (Eds.),Rethinking the DSM (3–16). Washington, D.C.: American Psychological Association.
McBride, C., Atkinson, L., Quilty, L.C., & Bagby, R.M. (2006). Attachment as mode­ra­tor of tre­at­ment out­co­me in major depres­sion: A ran­do­mi­zed trial of inter­per­so­nal psy­cho­the­ra­py ver­sus cogni­ti­ve beha­vior the­ra­py. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74, 1041–0154. DOI: 10.1037/0022–006X.74.6.1041
McMain, S., & Pos, A.E. (2007). Advances in psy­cho­the­ra­py of per­so­na­li­ty disor­ders: A rese­arch update.Current Psychiatry Reports, 9, 46–52. DOI: 10.1007/s11920-007‑0009‑7
Miklowitz, D.J. (2008). Adjunctive psy­cho­the­ra­py for bipo­lar disor­der: State of the evi­den­ce. American Journal of Psychiatry, 165, 1408–1419. DOI: 10.1176/appi.ajp.2008.08040488
Miklowitz, D.J., Axelson, D.A., George, E.L., Taylor, D.O., Schneck, C.D., Sullivan, A.E., Dickinson, M., & Birmaher, B. (2009). Expressed emo­tion mode­ra­tes the effects of fami­ly-focu­sed tre­at­ment for bipo­lar ado­le­scents. Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 48, 643–651. DOI: 10.1097/CHI.0b013e3181a0ab9d___
Minami, T., Davies, D., Tierney, S.C, Bettmann, J., McAward, S.M., Averill, L.A., et al. (2009). Preliminary evi­den­ce on the effec­ti­ve­ness of psy­cho­lo­gi­cal tre­at­ments deli­ve­red at a uni­ver­si­ty coun­se­ling center.Journal of Counseling Psychology, 56, 309–320. DOI: 10.1037/a0015398
Minami, T., & Wampold, B.E. (2008). Adult psy­cho­the­ra­py in the real world. In W.B. Walsh (Ed.),Biennial Review of Counseling Psychology (Vol. I, 27–45). New York: Taylor and Francis.
Minami, T., Wampold, B.E., Serlin, R.C., Hamilton, E., Brown, G.S., & Kircher, J. (2008). Benchmarking the effec­ti­ve­ness of psy­cho­the­ra­py tre­at­ment for adult depres­sion in a mana­ged care envi­ron­ment: A pre­li­mi­na­ry stu­dy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76, 116–124. DOI: 10.1037/0022–006X.76.1.116
Miranda, J., Bernal, G., Lau, A., Kohn L., Hwang, W.C., & LaFromboise, T., (2005). State of the scien­ce on psy­cho­so­cial inte­rven­tions for eth­nic minorities.Annual Review of Clinical Psychology, 1, 113–142. DOI: 10.1146/annurev.clinpsy.1.102803.143822
Miranda, J., Green, B.L., Krupnick, J.L., Chung, J., Siddique, J., Beslin, T., & Revicki, D. (2006). One-year out­co­me of a ran­do­mi­zed cli­ni­cal trial tre­ating depres­sion in low-inco­me mino­ri­ty women.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74, 99–111. DOI: 10.1037/0022–006X.74.1.99
Mitte, K. (2005). Meta-ana­ly­sis of cogni­ti­ve-beha­vio­ral tre­at­ments for gene­ra­li­zed anxie­ty disor­der: A com­pa­ri­son with pharmacotherapy.Psychological Bulletin, 131, 785–795. DOI: 10.1037/0033–2909.131.5.785
Mitte, K., Noack, P., Steil, R., & Hautzinger, M. (2005). A Meta-ana­ly­tic review of the effi­ca­cy of drug tre­at­ment in gene­ra­li­zed anxie­ty disorder.Journal of Clinical Psychopharmacology, 25, 141–150. DOI: 10.1097/01.jcp.0000155821.74832.f9
Nadort, M., Arntz, A., Smit, J.H., Giesen-Bloo, J., Eikelenboom, M., Spinhoven, P., et al. (2009). Implementation of out­pa­tient sche­ma the­ra­py for bor­der­li­ne per­so­na­li­ty disor­der with ver­sus witho­ut cri­sis sup­port by the the­ra­pist out­si­de offi­ce hours: A ran­do­mi­zed trial.Behaviour Research & Therapy, 47, 961–973. DOI: 10.1016/j.brat.2009.07.013
Norcross, J.C. (1990). An eclec­tic defi­ni­tion of psy­cho­the­ra­py. In J.K. Zeig & W.M. Munion (Eds.),What is psy­cho­the­ra­py? Contemporary per­spec­ti­ves (218–220). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Norcross, J.C. (Ed.). (2011). Psychotherapy rela­tion­ships that work: Evidence-based respon­si­ve­ness (2nd ed). New York: Oxford University Press.
Olkin, R. (1999). What psy­cho­the­ra­pi­sts sho­uld know abo­ut disa­bi­li­ty. New York: Guilford.
Ollendick, T.H., Jarrett, M.A., Grills-Taquechel, A.E., Hovey, L.D., & Wolff, J.C. (2008). Comorbidity as a pre­dic­tor and mode­ra­tor of tre­at­ment out­co­me in youth with anxie­ty, affec­ti­ve, atten­tion deficit/hyperactivity disor­der, and oppositional/conduct disorders.Clinical Psychology Review, 29, 1447–1471. DOI: 10.1016/j.cpr.2008.09.003
Pallak, M.S., Cummings, N.A., Dörken, H., & Henke, C.J. (1995). Effect of men­tal health tre­at­ment on medi­cal costs.Mind/Body Medicine, 1, 7–12.
Paris, J. (2008). Clinical trials of tre­at­ment for per­so­na­li­ty disorders.Psychiatric Clinics of North America, 31, 517–526. DOI:10.1016/j.psc.2008.03.013
Patterson, T. L. (2008). Adjunctive psy­cho­so­cial the­ra­pies for the tre­at­ment of schi­zo­ph­re­nia. Schizophrenia Research, 100, 108–199. DOI:10.1016/j.schres.2007.12.468
Pavuluri, M.N., Birmaher, B., & Naylor, M.W. (2005). Pediatric bipo­lar disor­der: A review of the past 10 years.Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 44, 846–871. DOI: 10.1097/01.chi.0000170554.23422.c1
Perlman, L.M., Cohen, J.L., Altiere, M.J., Brennan, J.A., Brown, S.R., Mainka, J.B., & Diroff, C.R. (2010). A mul­ti­di­men­sio­nal wel­l­ness gro­up the­ra­py pro­gram for vete­rans with comor­bid psy­chia­tric and medi­cal conditions.Professional Psychology: Research and Practice, 41, 120–127. DOI: 10.1037/a0018800.
Pyne, J.M., Rost, K.M., Farahati, F., Tripathi, S., Smith, J., Williams, D.K., Fortney, J., & Coyne, J.C. (2005). One size fits some: The impact of patient tre­at­ment atti­tu­des on the cost-effec­ti­ve­ness of a depres­sion pri­ma­ry-care intervention.Psychological Medicine, 35, 839–854. DOI: 4376A5EC9718E4D852BA
Radnitz, C. L. (Ed.) (2000). Cognitive-beha­vio­ral inte­rven­tions for per­sons with disa­bi­li­ties. Northvale, NJ: Jason Aronson, Inc.
Rice, C., Zitzelsberger, H., Porch, W., & Ignagni, E. (2005). Creating com­mu­ni­ty across disa­bi­li­ty and difference.Canadian Woman Studies/Cahiers de la Femme, 24, 187–193.
Roberts, M.C. (Ed.). (2003). Handbook of pedia­tric psy­cho­lo­gy. (3rd ed). New York: Guilford.
Robinson, L.A., Berman, J.S., & Neimeyer, R.A. (1990). Psychotherapy for the tre­at­ment of depres­sion: A com­pre­hen­si­ve review of con­trol­led out­co­me rese­arch. Psychological Bulletin, 108, 20–49. DOI: 10.1037//0033–2909.108.1.30
Rosenthal, R. (1990). How are we doing in soft psychology?American Psychologist, 45, 775–777. DOI: 10.1037//0003–066X.45.6.775
Roy-Byrne, P.P., Sherbourne, C.D., Craske, M.G., Stein, M.B., Katon, W., Sullivan, G., Means-Christensen, A., & Bystritsky, A. (2003). Moving tre­at­ment rese­arch from cli­ni­cal trials to the real world.Psychiatric Services, 54, 327–332. DOI: 10.1176/appi.ps.54.3.327
Sexton, T.L., Alexander, J.F., & Mease, A.L. (2003). Levels of evi­den­ce for the models and mecha­ni­sms of the­ra­peu­tic chan­ge in fami­ly and couple the­ra­py. In M.J. Lambert, (Ed.).Bergin and Garfield’s hand­bo­ok of psy­cho­the­ra­py and beha­vior chan­ge (5th ed., 590–646). New York, NY: John Wiley & Sons.
Sexton, T.L., Robbins, M.S., Hollimon, A.S., Mease, A.L., & Mayorga, C.C. (2003). Efficacy, effec­ti­ve­ness, and chan­ge mecha­ni­sms in couple and fami­ly the­ra­py. In T.L._Sexton, G.R. Weeks, & M.S. Robbins (Eds.),Handbook of fami­ly the­ra­py (229–261). New York: Brunner-Routledge.
Shadish, W.R, & Baldwin, S.A. (2003). Meta-ana­ly­sis of MFT interventions.Journal of Marital and Family Therapy, 29, 547–570. DOI: 10.1111/j.1752–0606.2003.tb01694.x
Shedler, J. (2010). The effi­ca­cy of psy­cho­dy­na­mic psychotherapy.American Psychologist, 65, 98–109. DOI: 10.1037/a0018378
Shirk, S.R., & Karver, A. (2003). Prediction of tre­at­ment out­co­me from rela­tion­ship varia­bles in child and ado­le­scent the­ra­py: A meta-ana­ly­tic review.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71, 452–464. DOI: 10.1037/0022–006X.71.3.452
Smith, L. (2005). Psychotherapy, clas­si­cism, and the poor: Conspicuous by the­ir absence.American Psychologist, 60, 687–696. DOI: 10.1037/0003–066X.60.7.687
Smith, L. (2010).Psychology, pover­ty, and the end of social exc­lu­sion: Putting our prac­ti­ce to work. New York, N.Y., US: Teachers College Press.
Smith, M.L., Glass, G.V., & Miller, T.I. (1980).The bene­fits of psy­cho­the­ra­py. Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press.
Smyth, K.F., Goodman, L., & Glenn, C. (2006). The full-fra­me appro­ach: A new respon­se to mar­gi­na­li­zed women left behind by spe­cia­li­zed services.American Journal of Orthopsychiatry, 76, 489–502. DOI: 10.1037/0002–9432.76.4.489
Solomon, D. A., Keitner, G. I., Ryan, C. E., Kelley, J., & Miller, I. W. (2008). Preventing recur­ren­ce of bipo­lar I mood epi­so­des and hospi­ta­li­za­tions: Family psy­cho­the­ra­py plus phar­ma­co­the­ra­py ver­sus phar­ma­co­the­ra­py alo­ne. Bipolar Disorders, 10, 798–805. DOI:10.1016/j.jad.2006.05.036
Stice, E., Shaw, H., & Marti, C.N. (2006). A meta-ana­ly­tic review of obe­si­ty pre­ven­tion pro­grams for chil­dren and ado­le­scents: The skin­ny on inte­rven­tions that work.Psychological Bulletin, 132, 667–691. DOI: 10.1037/0033–2909.132.5.667
Stiles, W.B., Barkham, M., Connell, J., & Mellor-Clark, J. (2008). Responsive regu­la­tion of tre­at­ment dura­tion in routi­ne prac­ti­ce in United Kingdom pri­ma­ry care set­tings: Replication in a lar­ger sample.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76, 298–305. DOI: 10.1037/0022–006X.76.2.298
Sue, S., & Lam, A.G. (2002). Cultural and demo­gra­phic diver­si­ty. In: J.C. Norcross (Ed.),Psychotherapy rela­tion­ships that work: Therapist con­tri­bu­tions and respon­si­ve­ness to patients (401–421). New York, NY, US: Oxford University Press.
Thomas, R., & Zimmer-Gembeck, M.J. (2007). Behavioural out­co­mes of Parent-Child Interaction Therapy and trip P‑Positive Parenting Program: A review and meta-analysis.Journal of Abnormal Child Psychology, 35, 475–495. DOI: 10.1007/s10802-007‑9104‑9
Tournier, M., Moride, Y., Crott, R., duFort, G.G., Ducruet, T., Tournier, M., et al. (2009). Economic impact of non-per­si­sten­ce to anti­de­pres­sant the­ra­py in the Quebec com­mu­ni­ty-dwel­ling elder­ly population.Journal of Affective Disorders, 115, 160–166. DOI: 10.1016/j.jad.2008.07.004
Vail, S., & Xenakis, N. (2007). Empowering women with chro­nic, phy­si­cal disa­bi­li­ties: A pedagogical/experiential gro­up model.Social Work in Health Care, 46, 67–86. DOI: 10.1300/J010v46n01_05
Vasquez, M.J.T. (2007). Cultural dif­fe­ren­ce and the the­ra­peu­tic allian­ce: An evi­den­ce-based analysis.American Psychologist, 62, 878–886. DOI: 10.1037/0003–066X.62.8.878
Verheul, R., & Herbrink, M. (2007). The effi­ca­cy of vario­us moda­li­ties of psy­cho­the­ra­py for per­so­na­li­ty disor­ders: A sys­te­ma­tic review of the evi­den­ce and cli­ni­cal recommendations.International Review of Psychiatry, 19, 25–38. DOI: 10.1080/09540260601095399
Vocks, S., Tuschen-Caffier, B., Pietrowsky, R., Rustenbach, S. J., Kersting, A., & Hertpertz, S. (2010). Meta-ana­ly­sis of the effec­ti­ve­ness of psy­cho­lo­gi­cal and phar­ma­co­lo­gi­cal tre­at­ments for bin­ge eating disorder.International Journal of Eating Disorders, 43, 205–217. doi:10.1002/eat.20696
Wales, J.A., Palmer, R.L., & Fairburn, C.G. (2009). Can tre­at­ment trial sam­ples be repre­sen­ta­ti­ve? Behaviour Research & Therapy, 47, 893–896. DOI: 10.1016/j.brat.2009.06.019
Walker, C.E. & Roberts, M.D. (Eds.) (2001).Handbook of cli­ni­cal child psy­cho­lo­gy. (3rd ed). New York: Wiley.
Walkup, J.T., Albano. L.M., Piacentini, J., Birmaher, B., Compton, S.N., Sherrill, J.T., Ginsburg, G.S., Rynn, M.A., McCracken, J., Waslick, B., Iyengar, S., March, J.S., & Kendall, P.C. (2008). Cognitive beha­vio­ral the­ra­py, ser­tra­li­ne, or a com­bi­na­tion in chil­dho­od anxiety.The New England Journal of Medicine, 359, 2753–2766. DOI: 10.1056/NEJMoa0804633
Wampold, B.E. (2001).The gre­at psy­cho­the­ra­py deba­te: Model, methods, and fin­dings. Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.
Wampold, B.E. (2007). Psychotherapy: The huma­ni­stic (and effec­ti­ve) treatment.American Psychologist, 62, 857–873. DOI: 10.1037/0003–066X.62.8.857
Wampold, B.E. (2010).The basic of psy­cho­the­ra­py: An intro­duc­tion to the­ory and prac­ti­ce. Washington D.C.: American Psychological Association.
Wampold, B.E., & Brown, G.S. (2005). Estimating the­ra­pist varia­bi­li­ty: A natu­ra­li­stic stu­dy of out­co­mes in mana­ged care.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73, 914–923. DOI: 0.1037/0022–006X.73.5.914
Weisz, J.R., & Jensen, A.L. (2001). Child and ado­le­scent psy­cho­the­ra­py in rese­arch and prac­ti­ce con­te­xts: Review of the evi­den­ce and sug­ge­stions for impro­ving the field.European Child and Adolescent Psychiatry, 10 (Supplement 1), S12-S18. DOI: 10.1007/s007870170003
Weisz, J.R., Sandler, I.N., Durlak, J.A., & Anton, B.S. (2005). Promoting and pro­tec­ting youth men­tal health thro­ugh evi­den­ce-based pre­ven­tion and tre­at­ment. American Psychologist, 60, 628–648. DOI: 10.1037/0003–066X.60.6.628
Whaley, A.L., & Davis, K.E. (2007). Cultural com­pe­ten­ce and evi­den­ce-based prac­ti­ce in men­tal health servi­ces: A com­ple­men­ta­ry perspective.American Psychologist, 62, 563–574. DOI: 10.1037/0003–066X.62.6.563
Wilson, G.T., Grilo, C.M., & Vitousek, K.M. (2007). Psychological tre­at­ment of eating disor­ders. American Psychologist, 62, 199–216. DOI: 10.1037/0003–066X.62.3.199